POMNIK „GRUNWALDZKI” PRZY KOSCIELE MATKI BOŻEJ ZWYCIĘSKIEJ
ul. Narutowicza
W pobliżu południowego wejścia kościoła pobrygidkowskiego znajduje się niewielki pomnik wystawiony w 1910 roku z inicjatywy ówczesnego rektora kościoła księdza Jana Władzińskiego. Chociaż sama budowla nie przedstawia większej wartości artystycznej, jest jednym z najcenniejszych tego typu obiektów w Lublinie ze względu na okoliczności powstania. Oficjalnie ma on upamiętniać 500 – lecie kościoła Matki Bożej Zwycięskiej i taki też napis znajduje się prostopadłościennym bloku z piaskowca stojącym na cokole i nakrytym szerszą płytą z okapnikiem:
500
LAT ISTNIENIA
KOŚCIOŁA
PANNY MARYI
W LUBLINIE
1410 – 1910
W rzeczywistości intencją księdza Władzińskiego było wystawienie monumentu upamiętniającego 500–setną rocznicę zwycięstwa Władysława Jagiełły w bitwie pod Grunwaldem, na co nie zezwoliły ówczesne władze carskie tłumiące wszelkie przejawy polskiego patriotyzmu. Aby obejść cenzurę, umieszczono inskrypcję odnoszącą się do rocznicy powstania kościoła, który Jagiełło ufundował jako votum za zwycięstwo pod Grunwaldem, a przy budowie którego pracowali jeńcy krzyżaccy. Świadomie także umieszczono niewłaściwą datę powstania kościoła, bowiem prace budowlane rozpoczęto w 1412, dwa lata po bitwie. W dniu odsłonięcia pomnika, 15 lipca 1910 ksiądz wygłosił patriotyczną mowę oraz wydał broszurę Grunwald a kościół Panny Maryi w Lublinie 1410 – 1910, za co został ukarany sturublowym mandatem zamienionym na areszt w seminarium duchownym.
Bibliografia:
Denys M., Lublin między wojnami. Opowieść o życiu miasta 1918-1939, Łódź 2010
Ożóg K. S., Pomniki Lublina, Lublin 2014
Szlachetka M., W Lublinie są cenne pomniki, o których prawie zapomnieliśmy, „Kurier Lubelski” 20.08.2014