Pałac Jabłonowskich (dawny biskupi)

ul. Królewska 11

             W związku z działalnością w Lublinie od 1578 Trybunału Koronnego rozrastała się zabudowa przedmieść, przeznaczana w dużym stopniu na siedziby szlachty uczestniczącej w obradach. Nowe pałace powstawały w bliskiej odległości od murów miasta i przy traktach do niego prowadzących. Takim miejscem były też Korce, dziś ul. Królewska, której południową pierzeję stanowi zabudowa w postaci dużych murowanych gmachów. Pod nr 11 w XVII wieku wzniesiono pałac na rzucie czworoboku z wewnętrznym dziedzińcem, usytuowany na znacznym obniżeniu terenu.

            Budynek ten nazywany jest pałacem Sapiehów – Jabłonowskich, jednak według zachowanych dokumentów źródłowych dotyczących spraw majątkowych nazwa ta odnosi się do sąsiedniego pałacu pod nr 13, w którym od 1879  mieścił się Hotel Wiedeński (Hotel de Sapieha), a nieścisłość ta wynika prawdopodobnie ze zbieżności transakcji dokonywanych przez właścicieli i przeprowadzanych rozbudów tych obiektów w tym samym czasie. W 1. połowie XIX wieku oba pałace zostały zakupione za pośrednictwem Komisji Województwa Lubelskiego przez rząd Królestwa Polskiego i przeznaczone dla biskupów, w budynku pod nr 11 urządzono pałac biskupi, a pod nr 13 – konsystorz, czyli kurię biskupią.

            Budynek był siedzibą duchownych w latach 1824 - 1850, do czasu kiedy rząd sprzedał go dr Antoniemu Starzyńskiemu. W kamienicy mieściło się Gimnazjum Humanistyczne Żeńskie Michaliny Sobolewskiej, założone w 1906 roku. Dziś znajduje się tu centrum medyczne.

            Obecnie pałac nie przedstawia większych walorów artystycznych. Od frontu jest trójkondygnacyjny, w pozostałej części – czterokondygnacyjny, nakryty jednospadowym dachem obniżającym się w stronę wewnętrznego dziedzińca, skrzydło frontowe i tylne posiada dach dwuspadowy. Pięcioosiowa fasada posiada prostokątne otwory okienne i drzwiowe ujęte w opaski z gzymsami i trzy balkony z żeliwnymi balustradami. Dekorację stanowią żeliwne kroksztyny wspierające dach i rząd płycin w kształcie rombów pomiędzy nimi. Wnętrze jest całkowicie przebudowane i zaadaptowane na potrzeby centrum medycznego.

                                                                                   Opracowała Aleksandra Szymula

Bibliografia:

• Dutkiewicz J., Rabinin J., Dawne pałace na Korcach w Lublinie, [w:] Pamiętnik Lubelski. Tom III za lata 1935 – 37, red. Z. Kukulski, Lublin 1938, s. 363 – 371.

• Zieliński W. K., Monografia Lublina, t. II, cz. 1, 1887 [maszynopis w posiadaniu WBP, sygn. 2029].

• więcej ...