Początki Lublina
Najdawniejsze dzieje Lublina oparte o wykopaliska archeologiczne i pierwsze wzmianki pisemne:
około 3 000 lat p.n.e. – kompleks grobowców megalitycznych związanych z kulturą pucharów lejkowych odkrytych na Sławinku
IV wiek p.n.e. – najstarsze znalezisko numizmatyczne (Dolina Czechówki) – brązowa moneta wyemitowana przez miasto – kolonię grecką Pantikapajon leżące na północnych wybrzeżach Morza Czarnego
II - I wiek p.n.e. – znalezisko monety tetra drachmy paryjskiej Mitrydatesa II (Zemborzyce)
około II wiek n.e. – moneta denar Antoniusa Piusa (dno rzeki Bystrzycy)
305–311 – brązowa moneta cesarza Gateriusa (zachodnia część śródmieścia Lublina)
połowa IV – połowa V wieku n.e. – grób kultury wielbarskiej wiązanej z plemieniem Gotów (ulica Lipowa)
VI – VII wiek – początki osadnictwa na wzgórzu Czwartek, a następnie na sąsiednich wzgórzach: Grodzisku, Zamkowym, Staromiejskim, Żmigród, Białkowskim
VIII – IX wiek – intensywny rozwój osady na Czwartku, zagospodarowanie Wzgórza Zamkowego
986 – według lokalnej tradycji na Czwartku został przez Mieszka I zbudowany drewniany kościół
połowa XII wieku – w Lublinie ustanowiono kasztelanię, jej siedzibą jest drewniany gród otoczony wałem drewniano–ziemnym, z podgrodziem usytuowany na Wzgórzu Zamkowym
1198 – Lublin jest siedzibą archidiakonatu, najstarsza wzmianka o nazwie miasta zachowana w spisie dobroczyńców klasztoru bożogrobców z Miechowa; wśród nich znajduje się JOANNES ARCHIDIACONUS DE LUBELLA
1205 V – gród oblegał książę halicki Roman
1224 - pierwsza wiadomość o kasztelanie lubelskim
1241 – Lublin spalili Mongołowie (zwani Tatarami) pod dowództwem Batu-Chana
1243–1244 – Lublin oblegał książę halicko–włodzimierski Daniel Romanowicz
1252 - na Lublin napadli Tatarzy i Rusini
1253–1259 – Bolesław Wstydliwy wystawił pierwszy dokument lokacyjny
1255 – miasto spalili Litwini
około 1260 - wzniesiono (ufundowaną prawdopodobnie przez Bolesława Wstydliwego) cylindryczną wieżę obronno–mieszkalną nazywaną donżonem
około 1260 – do Lublina przybyli Dominikanie
1266 – gród został zniszczony podczas wyprawy rusko–litewskiej
1273 – gród został zniszczony przez Litwinów
1280 – miasto oblegał Lew Daniłowicz
1282 IV 24 – gród oblegali Jadźwingowie
1282 – według legendy Leszek Czarny ufundował gotycką świątynię pod wezwaniem św. Michała Archanioła (dziś już nie istnieje, została rozebrana w 1852 roku) jako votum za zwycięstwo nad Jadźwingami
1287 – miasto oblegali Tatarzy pod wodzą Telebogi
1288 – po śmierci Leszka Czarnego miasto dostało się pod wpływy Rusinów
1302 – zbrojna wyprawa rycerstwa krakowskiego i sandomierskiego doprowadziła do odzyskania Lublina i okolic z rąk Rusinów
